“У праграме прыводзяцца розныя пункты гледжання на праблемы граху і самасуду, у якасці адной з іх прадстаўлена пазіцыя Максіма Марцінкевіча”, — гаворыцца ў лісце, падпісаным намеснікам міністрам інфармацыі Сяргеем Хільманам.

У звароце да міністэрства Ігар Казмярчак падкрэсліваў, што ў праграме «Нам и не снилось. Рождённые верой. 2 серия» грамадзянін Расійскай Федэрацыі Максім Марцінкевіч,які ў асяродку неанацыстаў і сучасных прыхільнікаў фашызму вядомы пад мянушкай “Цясак”, быў паказаны ў якасці эксперта, “лідара грамадскага руху”. Вядома, што ён быў стваральнікам некалькіх грамадскіх арганізацый, дзейнасць якіх была забаронена на тэрыторыі Расіі пастановай суда як арганізацый фашысцкай ідэалогіі. Сам Марцінкевіч тройчы прыгаворваўся судом да розных пакаранняў за распальванне міжнацыянальнай варожасці, і на момант выхаду перадачы ў эфір 3 снежня 2014 года ён адбываў чарговае пакаранне ў калоніі.

Аршанскі актывіст адсачыў, што ў тэлеперадачы Максім Марцінкевіч паказаны двойчы: падчас самасуда, які ўчыніў разам са сваімі паплечнікамі, і з развагамі перад камерай на тэму, што такое грэх. Гледачы бачаць на экране хлопца, апранутага ў майку з лагатыпам фірмы “White rex”, якая спецыялізуецца на выпуску вопраткі для неанацыстаў. У асартыменце фірмы ёсць і майкі са стылізаванай свастыкай.

Але С.А.Хільман піша, што “надпіс на майцы не ўтрымлівае забароненай сімволікі”, што ў праграме не было заклікаў да гвалту, прапаганды нацысцкай сімволікі і фашызму”. Адпаведна, намеснік міністра не бачыць парушэнняў Закона Рэспублікі Беларусь “Аб сродках масавай інфармацыі”.

На думку Ігара Казмерчака, нельга дапускаць з’яўлення на тэлебачанні лідараў сучасных фашыстаў у якасці экспертаў ці аўтарытэтаў, бо гэта ўскосная прапаганды ідэяў адпаведнага кшталту і можа прывесці да дэстабілізацыі міжнацыянальных і міжэтнічных зносінаў. Не кажучы ўжо пра тое, што дэманстрацыя меркаванняў такіх “экспертаў” абражае старэйшае пакаленне, якое памятае апошнюю вайну супраць фашызму.

Адказ з міністэрства інфармацыі аршанскага актывіста не задаволіў – тым больш, што ён прыйшоў са спазненнем: Ігар Казмярчак чакаў яго больш за месяц.

Паводле Праваабарончага цэнтру “Вясна”

Прычым, людзей зусім простых. На гэтую прэзентацыю, у асноўным, прыходзілі не адмыслоўцы-гісторыкі, а звычайныя чытачы.

Намесніца рэдактара “Новага Часу” Аксана Колб

Хто б мог падумаць, што гэтай кнігі магло і не быць! Як распавяла, прэзентуючы выданне намесніца рэдактара газеты «Новы Час» Аксана Колб, з Ігарам Мельнікавым яна сустрэлася выпадкова, на нейкім прыёме, пачуўшы размову Ігара з нейкім дыпламатам. Размаўлялі яны на тэму, якая Аксану зацікавіла, яна падышла пазнаёміцца і… І Ігар апынуўся ў «Новым часе». Прычым ён аказаўся гісторыкам, у якога быў яшчэ і публіцыстычны талент. І ягоная гісторыя «прапісалася» на старонках выдання.

Рэдактар «Новага часу» Аляксей Кароль зазначыў, што выданне па меры сваёй магчымасці імкнецца падтрымліваць выдавецтва такіх кніг. «Газета жыве дзень, максімум — тыдзень, а зараз, у часы інтэрнэту, і яшчэ меней. А кніга — гэта амаль назаўжды, да яе можна вяртацца праз год, праз пяць год і праз дзесяць. Прынамсі, пяць год кніга прадаецца на паліцах кнігарняў», — адзначыў ён.

Аляксей Кароль: Кніга Мельнікава — беларусацэнтрычная

Кніга выйшла ў «Бібліятэчцы «Новага часу» невялікім накладам. Але гэты наклад, падаецца, прыйдзецца Ігару Мельнікаву дадрукоўваць. Прынамсі, на прэзентацыі асобнікі кнігі разыходзіліся, як гарачыя піражкі. Прычым, не бясплатна.

Аляксей Кароль, сам гісторык адзначыў, што і ў ранейшы час гісторыя ўз’яднання Заходняй і Усходняй Беларусі даследавалася. «У савецкія часы нам заўсёды казалі, каб мы, тады яшчэ аспіранты, у навуковых працах знаходзілі нешта новае, нейкія новыя аспекты. Хаця што там можна было знайсці, калі ўсё павінна было быць узгоджана з генеральнай ліняй партыі? Тая ж незалежнасць, якую мы атрымалі дваццаць год таму, дазволіла, прынамсі, новы погляд на гісторыю. І што адметнае ў гэтай кнізе Мельнікава — гэта тое, што яна зробленая на пазіцыях беларусацэнтрычнасці. Гэта погляд на беларускую гісторыю не з Масквы, не з Варшавы, а менавіта беларуская гісторыя», — адзначыў Кароль.

Сапраўды, і Маскве давядзецца забыцца пра «Северо-Западный Край», і Варшаве пра «крэсы ўсходнія». Беларусь, штучна раздзеленая падчас дамовы «Рыжскага міру», усё ж уз’ядналася. І гэта зараз — нашая агульная беларуская зямля і агульная беларуская гісторыя, адзначыў пад час прэзентацыі Ігар Мельнікаў. Дарэчы, узгадаў ён і скандальна зачыненую ў Заслаўі выставу «Заходнебеларуская Атлантыда». «Там я паспрабаваў паказаць, як беларусы і палякі разам змагаліся з фашызмам з першых дзён Другой Сусветнай вайны. На жаль, дзяржаўны ідэолаг гэтага не зразумеў», — пашкадаваў Мельнікаў.

Дадрукоўваць наклад давядзецца яшчэ і таму, што аўдыторыя ў выдання аказалася занадта вялікая. Цікаўнасць да кнігі ўжо ўражвае. Як паведаміў Мельнікаў, да яго звярталіся па кнігу людзі са Швецыі, з Вялікабрытаніі, з Нямеччыны. «Людзі пішуць па-англійску, па-нямецку, дзе і як можна атрымаць гэтую кнігу? Я тлумачу ім, што кніга — на беларускай мове. Усё роўна яны кажуць: «Нам гэта цікава, нам гэта патрэбна, дашліце», — казаў Мельнікаў.

На прэзентацыі прысутныя змаглі паглядзець і тое, што ў кнігу не ўвайшло. А канкрэтна — фотаздымкі цікавых дакументаў і мапаў тых часоў, самі гістарычныя фота. У асноўным гэта — прыватная калекцыя гісторыка. «На жаль, нашыя людзі неяк нядбайна ставяцца да сваіх архіваў, шмат што можна зараз набыць на аўкцыёнах, а тое і проста знайсці ў закінутых дамах. Некаторыя рэчы, напрыклад, фотаздымкі, у мяне ёсць такія, якіх няма ў архівах Варшавы», — пахваліўся Мельнікаў.

На жаль, фінансавыя магчымасці і «Новага Часу», і самога аўтара не такія вялікія, каб зрабіць у кнігу добрыя каляровыя ўкладкі. На што хапіла грошай — тое і зрабілі, а надалей…

А надалей, хутчэй за ўсё, выйдзе новая кніга Мельнікава. Прынамсі, новыя гістарычныя артыкулы ўжо з’яўляюцца ў газеце.

А пакуль Ігар Мельнікаў раздае аўтографы

Да таго ж усе, хто зацікаваіўся гэтай невядомай гісторыяй, могуць і запісацца на экскурсіі, якія Ігар Мельнікаў ладзіць па былым памежжы. Праўда, у бліжэйшы час Ігар з’едзе — у яго запланаваная прэзентацыя ў Варшаве.

Паводле газэты Новы Час

На сустрэчы 21 студзеня, ініцыяванай паплечнікамі Міколы Статкевіча зь Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Народная грамада), прысутнічалі прадстаўнікі большасьці дэмакратычных сіл Беларусі, за выключэньнем партыі левых “Справядлівы сьвет”: лідар партыі Сяргей Калякін на сустрэчу не прыйшоў і нікога са сваіх прадстаўнікоў не накіраваў, перадае “Эўрарадыё”.

“Радыё Свабода” адзначае, што паводле ўдзельнікаў перамоваў, “на сустрэчы быў зроблены пэўны крок наперад — ніхто з прадстаўнікоў апазыцыйных партыяў і дэмакратычных арганізацыяў не пярэчыў супраць стварэньня агульнай ініцыятыўнай групы Міколы Статкевіча”. Дзеля стварэньня таой ініцыятыўнай групы патрэбны адзіны плян і адзіны цэнтар. А ўсе рашэньні павінны прымацца супольна.

— Дамовіліся ствараць ініцыятыўную групу Міколы Статкевіча, у якую ўсе прысутныя пагадзіліся вылучаць сваіх сябраў. Мы будзем яшчэ зьбірацца на наступным тыдні ў аўторак, бо рух “За свабоду“ і партыя БНФ мяркуюць, што пытаньне пра Статкевіча трэба падзяліць на два: аб вылучэньні яго як адзінага кандыдата і аб падтрымцы яго як палітвязьня. Тут мы пакуль не дамовіліся. Але дамовіліся ствараць ініцыятыўную групу, – распавёў Сяргей Скрабец, сябра БСДП (Народная Грамада).

Разам з тым, пазыцыі перамоўшчыкаў разыходзяцца ў тым, якім чынам усім астатнім палітычным сілам браць удзел у выбарах. Старшыня Партыі БНФ Аляксей Янукевіч распавёў пра тры магчымыя фарматы далейшага разьвіцьця гэтай ідэі:

— Адзін варыянт — калі Статкевіч абвяшчаецца адзіным кандыдатам і пад яго фармуецца ініцыятыўная група. Другі — калі фармуецца адзіная ініцыятыўная група Статкевіча, а пытаньне пра дублёраў, то бок кандыдатаў, якія, у адрозьненьне ад Статкевіча, могуць быць зарэгістраваныя, ужо вырашаецца па ходу кожнай асобнай арганізацыяй. Трэці — як варыянт кампаніі салідарнасьці, калі да грамадзтва мы выходзім усе разам з пасланьнем, што дзеля таго, каб дамагчыся ў першую чаргу вызваленьня Міколы Статкевіча, мы гэтую ініцыятыўную групу фармуем. І мы дамовіліся, што да наступнай нашай сустрэчы ў арганізацыях абмяркуюць гэта і вызначацца, які варыянт ім падаецца найбольш дарэчным.

Нагадаем, прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны адбыцца не пазьней за 20 лістапада 2015 году.

Аляксей Янукевіч: Зараз Партыя БНФ разам з іншымі дэмакратычнымі структурамі абмяркоўвае розныя сцэнары кампаніі. Мы лічым, што прэзідэнцкія выбары ў Беларусі праходзяць пад поўным кантролем улады (і няма спадзяванняў, што нешта зменіцца), але ўсё роўна пастараемся выкарыстаць момант, бо ў гэты час увага да палітыкі з боку грамадства ўзрастае і адбываецца яго пэўная мабілізацыя. Таму нашы планы і сцэнары не завязаны выключна на прэзідэнцкія выбары і гэта вельмі важна.

 РР: Пытанне адзінага кандыдата ад апазіцыі ўжо знялі з павесткі дня?

 Аляксей Янукевіч: Пытанне выпрацоўкі сумеснага механізма выбараў адзінага кандыдата праз шырокі ўдзел дэмакратычных актывістаў, на жаль, знята з павесткі. Але не выключана, што бліжэй да пачатку нашай кампаніі тыя кандыдаты, якія будуць існаваць, правядуць перамовы і змогуць дамовіцца наконт таго, каб на выбары пайсці адной калонай. На тое, каб ісці некалькімі калонамі, у апазіцыі няма ні сілаў, ні сцэнароў. Трэба дамаўляцца. Я шчыра перакананы, што, калі гэта не ўдасца зрабіць, то такое развіццё падзей будзе толькі на руку ўладзе, а дэмакратычных прадстаўнікоў чакае правал.

 РР: Ці варта ўвогуле распрацоўваць нейкія сцэнары, калі няма веры ў перамогу?

 Аляксей Янукевіч: Я веру, што перамога будзе. Можа, яна не звязана канкрэтна з гэтымі выбарамі, але ж трэба заваёўваць галасы ўдзелам у такіх кампаніях. Таму прэзідэнцкая кампанія – гэта вельмі добры шанец павялічыць кола падтрымкі тых ідэяў, якія прапаноўваем.

 РР: Каго з моцных дэмакратычных прэтэндэнтаў, якія б рэальна маглі б пазмагацца на выбарах з дзеючай уладай, вы маглі б назваць?

 Аляксей Янукевіч: Мы лічым, што яны ёсць, але зараз называць прозвішчы не хацелася б. Крыху пачакаем…

 Кастусь Заблоцкі, Беларускае Радыё Рацыя