Праваабаронцы заклікаюць у гэты дзень узгадаць Вітольда, выказаць салідарнасць з палітвязнямі Беларусі і ў чарговы раз запатрабаваць ад уладаў іх вызвалення.
На дадзены момант у Беларусі налічваецца 1185 палітычных зняволеных. За кратамі знаходзяцца праваабаронцы, журналісты, актывісты, палітыкі, студэнты, завадчане, былыя чыноўкі і сілавікі, настаўнікі, культурныя дзеячы, лекары, будаўнікі, навукоўцы і іншыя. За ўдзел у акцыях пратэсту ў калоніі адпраўляюць непаўнагадовых, шматдзетных маці, пенсіянераў і людзей з захворваннямі. Палітвязняў у месцах зняволення ўтрымліваюць у бесчалавечых умовах, збіваюць, катуюць, не аказваюць неабходную медыцынскую дапамогу.
У сувязі з палітычнай сітуацыяй у Беларусі з 1 ліпеня 2020 года статус палітычнага вязня атрымалі 1452 чалавекі! Гэта беспрэцэндэнтая сітуацыя па рэпрэсіях у Беларусі. Праваабаронцы патрабуюць вызвалення палітвязняў і спынення палітычных рэпрэсій супраць жыхароў Беларусі.
На Youtube з’явіўся фільм-расследаванне «Гісторыя палітвязня, які загінуў у турме». Ён прысвечаны смерці палітвязня Вітольда Ашурка ў шклоўскай калоніі.
У фільме агучаныя падрабязнасці смерці палітвязня і называецца імаверная прычына смерці.
Аўтары адзначаюць, што падчас этапавання з гродзенскай турмы ў шклоўскую калонію Ашурак быў здаровы, але за час каранціну і знаходжання ў штрафным ізалятары яго давялі да знясіленага стану. Яны звяртаюць увагу на тое, што цела палітвязня выдалі сваякам са шматлікімі прыжыццёвымі пашкоджаннямі.
Імавернымі прычынамі падзення Вітольда (гэтыя кадры дэманстравала МУС) называюць уздзеянне прэпаратаў, агульнае знясіленне арганізма з прычыны пазбаўлення ежы і сну, катаванні.
У студзені 2021 года Вітольд Ашурак быў асуджаны на 5 гадоў калоніі паводле артыкула 342 КК (арганізацыя дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак). А 21 траўня 50-гадовы актывіст Партыі БНФ нечакана памёр у шклоўскай папраўчай калоніі №17. Яго раптоўная смерць выклікала шмат пытанняў і здагадак.
У лісце ад 25 красавіка Рыгор Кастусёў напісаў, што следства паводле ягонай справы скончанае і яго азнаёмілі з канчатковым абвінавачаннем. Як паведамляецца, цяпер фігуранты пачалі знаёміцца з матэрыяламі справы і ў хуткім часе, як чакаецца, справа будзе перададзена ў пракуратуру, а неўзабаве пачнецца судовы разгляд.
Рыгора Кастусёва затрымалі ў красавіку мінулага года ў Шклове і абвінавацілі разам з палітолагам Аляксандрам Фядутам, юрыстам з ЗША Юрыем Зянковічам, кіраўніцай мінскага офіса Зянковіча Вольгай Галубовіч і дальнабойшчыкам з Нарачы Дзянісам Краўчуком паводле артыкула 357 Крымінальнага кодэкса ў «змове з мэтай захопу ўлады неканстытуцыйным шляхам». Згодна з гэтым артыкулам старшыні Партыі БНФ пагражае ад 8 да 12 год зняволення.
Адвакат палітыка цяпер ня можа паведаміць акалічнасці расследвання, бо знаходзіцца пад падпіскай аб невыдаваньні матэрыялаў справы.
Старшыня Партыі БНФ Рыгор Кастусёў азнаёміўся з канчатковым абвінавачаньнем, але сутнасьць яго сям’і невядомая, расказаў зяць 65-гадовага палітыка, сябра Партыі БНФ Зьміцер Антончык. «Магчыма, яшчэ які эканамічны артыкул дадасца. Бо напісаў у лісьце: «Яны ўсё шукаюць мае мільёны», — цытуе ліст сваяка спадар Антончык, адзначаючы, што ўмовы ў СІЗА КДБ для зняволенага значна горшыя ў параўнанні з умовамі ў СІЗА МУС.
Пры гэтым Антончык адзначае, што ў справе пачалі праводзіць сьледчыя дзеяньні: калі раней выклікалі адваката раз на месяц, раз на два тыдні, то цяпер два разы на тыдзень.
«Пайшоў рух. Так што, магчыма, неўзабаве будзе паказальнае судзілішча», — мяркуе зяць Кастусёва.
У зняволенні ў Кастусёва сур’ёзна пагоршылася здароў’е, – мужчына перанёс каронавірус, і ўжо быў у шпіталі з-за праблем з сэрцам, у яго таксама выявілі анкалагічную хваробу. Хадайніцтвы адваката пра змену меры стрымання на хатні арышт следствам былі пакінутыя без задавальнення. Цяпер стан здароўя вязня палепшыўся. Але «стадыя такая, што аперацыю будуць рабіць толькі ў крайнім выпадку» – піша зняволены. Беларускія праваабаронцы ў адмысловай заяве прызналі Рыгора Кастусёва палітвязнем.
Паводле спадара Антончыка, зьмест апошніх пяці лістоў Кастусёва прыкладна аднолькавы. «Відаць, што яму псыхалягічна вельмі цяжка, ніякіх навінаў няма», — дадаў ён. Як паведамляюць паплечнікі па партыі, спадар Рыгор напіўсаў, што моцна абрубілі менавіта беларускамоўныя лісты да яго ад знаёмых, але на дзень народзінаў да 65-годдзя было шмат віншаванняў ад незнаёмых людзей.
Адрас для лістоў падтрымкі:
СІЗА КДБ, 220050, г. Мінск, Галоўпаштамт, абаненцкая скрыня 8, Рыгор Андрэевіч Кастусёў
Старшыня Партыі БНФ Рыгор Кастусёў
Нарадзіўся 17 красавіка 1957 году ў вёсцы Цяхцін Бялыніцкага раёну Магілёўскай вобласьці. Скончыў Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію (1982), інжынэр-мэханік.
Служыў у войску (1975-1977).
Працаваў галоўным інжынэрам у гаспадарцы “Друць” Бялыніцкага раёну (1983-1988), дырэктарам гаспадаркі “Іскра” Бялыніцкага раёну (1988-1991), дырэктарам Шклоўскага раённага аб’яднаньня жыльлёва-камунальнай гаспадаркі (1995-2001).
Быў дырэктарам сумеснага беларуска-ўкраінскага прадпрыемства “Гідрасіла ─ Белая Русь” у Магілёве (2002-2004).
Ад 1989 году удзельнічае ў палітычнай дзейнасьці.
У 1993 годзе абраны старшынём Шклоўскай раённай арганізацыі Партыі БНФ. З 1996 году — сябра Сойму БНФ. З 2002 па 2009 г. — старшыня Магілёўскай абласной арганізацыі БНФ. У пэрыяд ад 2009 году да 2017 году быў намесьнікам старшыні Партыі БНФ.
Тройчы абіраўся дэпутатам мясцовых Саветаў.
У 2004, 2008, 2016 гадах на выбарах дэпутатаў Палаты Прадстаўнікоў Нацыянальнага Сходу Рэспублікі Беларусь быў кандыдатам у дэпутаты ад Партыі БНФ па Шклоўскай выбарчай акрузе, у 2019 годзе вылучаўся ў Менску. У 2012 годзе зьняў сваю кандыдатуру з парлямэнцкіх выбараў у адпаведнасьці з рашэньнем Зьезду Партыі БНФ.
Падчас прэзыдэнцкіх выбараў 2006 году быў даверанай асобай адзінага кандыдата ў прэзыдэнты ад Аб’яднаных дэмакратычных сілаў Аляксандра Мілінкевіча, ад 2008 году узначальваў Магілёўскую абласную кааліцыю АДС.
Рашэньнем Зьезду Партыі БНФ 2010 году быў вылучаны кандыдатам на пасаду прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад Партыі БНФ. Паводле афіцыйных зьвестак заняў на выбарах чацьвёртае месца з 10 кандыдатаў: паводле абвешчаных Цэнтральнай камісіяй вынікаў, за Рыгора Кастусёва прагаласавалі 126 999 выбаршчыкаў (1,97% галасоў). Заявіў пра нязгоду з вынікамі выбараў, абвінаваціўшы ўлады ў парушэньні выбарчага заканадаўства і незаконных маніпуляцыях пры падліку галасоў. Узяў удзел у акцыі пратэсту пасля выбараў 19 сьнежня 2010 году, быў зьбіты спецслужбамі, арыштаваны і кінуты ў сьледчы ізалятар КДБ. Адзіны з кандыдатаў, які падаў скаргу ў Цэнтральную камісію з патрабаваньнем прызнаць вынікі прэзыдэнцкіх выбараў несапраўднымі.
30 верасьня 2017 года на XVIII Зьездзе Партыі БНФ (XV Зьезд Грамадзкага аб’яднаньня БНФ “Адраджэньне”) быў абраны старшынём Партыі БНФ і старшынём Грамадзкага аб’яднаньня БНФ “Адраджэньне”. Пераабраны на новы трохгадовы тэрмін у лістападзе 2020 году.
Беларус. Праваслаўны. Жанаты. Трое дзяцей.
17 красавіка Рыгору Кастусёву споўнілася 65 гадоў. Летась, напярэдадні 64-х угодкаў, супрацоўнікі КДБ забралі яго з дому ў Шклове і адвезлі ў следчы ізалятар. Яму выстаўленае абвінавачванне ў «змове ці іншых дзеяннях, учыненых з мэтаю захопу дзяржаўнай улады», нібыта, рыхтаваў замах на Лукашэнку. Праваабаронцы заявілі пра прызнанне Рыгора Кастусёва палітвязнем.
З допісаў палітыка вядома, што следчых дзеянняў з ім не праводзіцца. Тройчы яму працягвалі тэрмін утрымання пад вартай. Днямі родным стала вядома, што ён застанецца ў сьледчым ізалятары да 12 чэрвеня.
У турме ў Кастусёва абвастрыліся праблемы са здароўем: выяўлена анкалагічнае захворванне. Родных запэўніваюць, што хваробу пільнуюць турэмныя лекары. Сам жа ён паведаміў, што ад вялікай колькасці лекаў у яго з’явіліся праблемы з ныркамі. Перахварэў на каранавірус. Просьбы аб змяненні ўмоваў зняволення пакінутыя без задавальнення.
Напісаць ліст падтрымкі старшыні БНФ ў зняволенні можна на гэты адрас:
СІЗА-1. 220030, г. Мінск, вул. Валадарскага, 2, Кастусёву Рыгору Андрэевічу
Хто такі Рыгор Кастусёў
Рыгор Кастусёў нарадзіўся ў вёсцы Цяхцін Бялыніцкага раёну, што на Магілёўшчыне. Скончыў Горацкую сельскагаспадарчую акадэмію. Рабіў на Бялыніччыне галоўным інжынерам саўгаса «Друць», дырэктарам саўгаса «Іскра». Быў дырэктарам Шклоўскага раённага аб’яднання жыллёва-камунальнай гаспадаркі. Настаяў, каб на фэсце Беларускай пісьменнасці ў Шклове зʼявіліся беларускамоўныя шыльды назваў вуліц.
Па звальненні працаваў у прыватных камэрцыйных арганізацыях. Ужо быўшы звольненым яго хацелі пасадзіць за марнаванне сродкаў пры падрыхтоўцы фэсту Беларускай пісьменнасці, але доказаў віны не было.
Падчас вучобы ў акадэміі пазнаёміўся з Аляксандрам Лукашэнкам. Дапамагаў яму стаць дэпутатам Вярхоўнага савету БССР. Пазней праз не супадзенне поглядаў на перспектывы развіцця Беларусі дарогі з ім разышліся. Кастусёў стаў сябрам Беларускага народнага фронту. Узначальваў шклоўскую суполку БНФ і Магілёўскую абласную арганізацыю БНФ.
У 2010 годзе балатаваўся ад Партыі БНФ на пасаду прэзідэнта Беларусі. Пасля разгону «Плошчы-2010» быў арыштаваны і ўтрымліваўся ў следчым ізалятары КДБ. У 2017 абраны старшынём Партыі БНФ.
12 красавіка 2021 году яго затрымалі. Фігурантамі ў адной з Кастусёвым справы праходзяць Аляксандр Фядута, Юры Зянковіч, Вольга Галубовіч, Дзмітрый Шчыгельскі, Аляксандр Перапечка, Павал Кулажанка, Віталь Макаранка, Ігар Макар. Акрамя Фядуты, Зянковіча і Кастусёва, у няволі трымаюць Вольгу Галубовіч.
«Адчуваю сябе здаецца лепей…»
У адным з апошніх лістоў, падпісаным 29 сакавіка, Рыгор Кастусёў піша, што ад лістападу яго трымаюць у СІЗА №1. Паводле яго ўмовы зняволення ў параўнанні з СІЗА КДБ тут лепей: «койка ў яго з добрым матрацам».
У лютым, паведамляе ён родным, яго абследавалі. З высноваў даведаўся, што рабіць аперацыю яму не будуць, бо «пухліна занадта вялікая і могуць быць кепскія наступствы». Параілі лячэнне. Раз на месяц робяць уколы. Першы быў у лютым, а другі 25 сакавіка. Медыкаменты прыносіць дачка Кацярына. Паводле палітыка лекі задарагія.
Таксама паведамляе, што ў яго «раскрышыўся зуб» і цяпер чакае стаматолага з волі, бо ў турме свайго няма.
Тым не менш, піша Кастусёў, адчувае сябе «здаецца лепей» і няма як раней штодзённых боляў.
У допісе адзначае, што 8 месяцаў «проста сядзіць і штосьці даводзіцца чакаць, бо расследаваць няма чаго». Шкадуе, што марнуецца час. Спадзяецца, што хутка пабачыцца з роднымі. Просіць іх пераказваць вітанні знаёмым, сябрам, а таксама ўсіх хто пытаецца пра яго.
Які мае характар
У Рыгора Кастусёва трое дарослых дзяцей. Сын і старэйшая дачка Галіна з сям’ёй вымушана зʼехалі з Беларусі. Галіна расказвае пра бацьку.
Тата прынцыповы чалавек, кажа яна. Адзін з ягоных галоўных прынцыпаў: ніколі нідзе не красці, не браць хабару.
«Часта нам казаў: затое сумленне чыстае і сплю спакойна», адзначае суразмоўніца і дадае: «як паказала жыццё не ўсе жывуць сумленна».
У чым прызнаўся ўнукам
У школе вучыўся добра, хаця, як прызнаўся ўнукам, не рабіў хатнія заданні, – апавядае Галіна.
«Любіў паганяць у футбол» – кажа пра бацькавы шчыраванні яна.
Што любіць
Любіць Беларусь і сваю малую радзіму – вёску Цяхцін, кажа Галіна і дадае, што непадалёк ад Цяхцінна фальварак Крынкі – родныя мясціны мастака Бялыніцкага-Бірулі.
«Усё наша дзяцінства я, сястра і брат летавалі ў бабулі і дзядулі. Узімку таксама бывалі, але радзей», – згадвае Галіна.
Па іх смерці ў хаце гаспадараць маці і бацька, – працягвае яна.
«Яны не хочуць кідаць роднага кута. Штогод засаджваюць агарод. У такую пару абодва ўжо ў Цехціне. Як дазвалялі справы збіраліся разам, каб адзначыць бацькаў дзень народзінаў». Цяпер хата лічыцца арыштаванай па справе фігурантам якой зʼяўляецца бацька.
Пра хату
Бацька не пагадзіўся прадаць хату, калі былі пакупнікі, працягвае яна. Раней пры хаце было багата зямлі і даводзілася нямала папрацаваць, каб яе ўрабіць. А пасля такога занятку садзіліся за стол, каб смачна пад’есьці.
Гатавалі ў печы: бліны з мачанкай, яечня са скваркамі, бабка, або запечаная бульба. Цяпер бацьку ды і мне таксама пра гэта даводзіцца толькі мараць, заўважае дачка палітыка.
Чым любіць ласавацца
«Сярод дня мама пякла блінцы, ці дранікі», – апавядае далей Галіна.
«Тата зʼядаў вялікую іх колькасць, – згадвае яна. – а як садзіўся за кампʼютар балаваў сябе нечым салодкім. Мог зʼесці паўкіло цукерак, ці невялікі слоік мёду».
Чаго не любіць
«Вельмі не любіць калі ў двары не прыбрана і рэчы ляжаць не на сваіх месцах», – падсумоўвае Галіна.
Раней у сваім адкрытым лісце а ктывістка Партыі БНФ з Маларыты Людміла Рамановіч, былая кандыдатка ў дэпутаты Палаты прадстаўнікоў, агучыла свае негатыўныя адносіны да вайны ва Украіне, якую развязала Расія. Жанчына таксама выказала пратэст супраць магчымага удзелу Беларусі ў братазабойчай вайне і патрабавала вывесці з тэрыторыі Беларусі расейскія войскі.
“Я бачу небяспеку, у якую ўвязаў нас Пуцін са сваімі войскамі. Мы не можам прымаць у гэтым удзел. Краіна Беларусь – гэта не чыёсьці там лецішча: каго хачу, таго і запрашаю на шашлыкі. Я патрабую вывесці чужое войска з Беларусі! Баюся, што беларускіх сыноў могуць адправіць на пагібель. Паляшук не павінен забіваць палешуку па тым баку мяжы. Палешукі з украінскага боку не павінны ўважаць беларускіх палешукоў забойцамі. Нам з украінцамі дзяліць няма чаго” – гаворыцца ў лісце Людмілы Рамановіч у адміністрацыю.
22 сакавіка жанчыну затрымалі па артыкуле 368 крымінальнага кодэкса “Абраза прэзідэнта Беларусі”. Як павеадмляюць берасцейскія правабаронцы, 4 красавіка ў хаце Людміоы Рамановіч прайшоў ператрус, а 7 красавіка яе змясцілі ў СІЗА горада Берасця.
Як адзначаюць беларускія правабарончыя арганізацыі ў адмысловай заяве, пераслед і пазбаўленне волі Людмілы Рамановіч ёсць палітычна матываваным, звязаным з мірнай рэалізацыяй выказвання меркавання, а яна сама далучаная да спісу людзей, якія прызнаныя праваронцамі палітычнымі зняволенымі ў адпаведнасці з п. 3.1(а) крытэраў па вызначэнні палітвязняў. Праваабарончыя арганізацыі таксама запатрабавалі ад уладаў Беларусі неадкладна вызваліць палітвязня Людмілу Рамановіч і спыніць крымінальны пераслед у дачыненні да яе.
Падтрымаць Людмілу Рамановіч у зняволенні можна лістом. Адрас для лістоў: СІЗА-7. 224030, г. Брэст, вул. Савецкіх памежнікаў, 37, Рамановіч Людміле Сяргееўне
Таксама прапануем дасылаць палітвязням тэлеграмы. Гэта можна зрабіць на пошце або па нумару тэлефона 166 (толькі з гарадскога) і надыктаваць тэкст. Не забывайце пакідаць сваё імя ў тэксце тэлеграмы.
Таксама можна накіраваць грашовы перавод, які вязень можа скарыстаць каб набыць харчаванне ў у шапіках СІЗА. Магчымы перавод грашовых сродкаў праз інтэрнэт-банкінг і мабільны-банкінг. Выканайце грашовы пераказ (адвольны плацёж) па пазначаных ніжэй рэквізітах і не забудзьцеся ўпісаць цалкам прозвішча, імя і імя па бацьку палітвязня і СІЗА ў прызначэнні плацяжу.
Людмила Сергеевна Романович — СИЗО-7
УНП: 200292322
BIC: BAPBBY2X
IBAN: BY49BAPB36429921800110000000
Таксама можна даслаць пасылку ці бандэрольку з рознымі прысмакамі і прыемнымі дробязямі. Гэта вялікая дапамога сем’ям вязняў і добрая падтрымка саміх зняволеных, асабліва ў святы. Калі ласка, не трэба адносіць палітвязням перадачы без узгаднення са сваякамі, бо ў СІЗА ўстаноўлены ліміт на перадачы па вазе – 30 кг на месяц. Пры гэтым пасылкі маюць абмежаванні толькі ад пошты – ў адной пасылцы можна адсылаць рэчаў да 50 кг за раз. У бандэроль ці пасылку можна пакласці гарэхі, курагу, фінікі, цукаты, цукеркі, зефір, мармелад, пасцілу, халву, шакалад, печыва, сухары, апельсіны, мандарыны, грушы, яблыкі, лімоны, каву любую, чай ліставы, суп, бульбу і макароны, вяленае мяса, каўбасу (сыравяленая, сыравэнджаная), салёнае сала, салёную рыбу, сыр, цыбулю рэпчатую, свежую зеляніну, часнык, агуркі, памідоры, перац, канверты, маркі, аркушы паперы, асадкі, фламастары, алоўкі, сшыткі, цыгарэты, запалкі ды іншае.
Ад пачатку поўнамаштабнага ўварвання расійскіх войскаў ва Украіну за антываенныя акцыі пратэсту па ўсёй краіне было затрымана мінімум 1 500 чалавек. Большасць з іх улады пераследуюць па адміністрацыйных справах, а супраць некаторых узбуджаюць крымінальныя справы. Беларусаў кідаюць за краты за запуск балонікаў, адзенне і сімволіку ў блакітна-жоўтых колерах, за кветкі каля ўкраінскай амбасады і за гукавы сігнал падчас мітынгу. Акцыі пратэсту праходзяць нават у Дрыбіне, Докшыцах, Шуміліна і Ушачах.
Самыя масавыя антываенныя акцыі па ўсёй краіне прайшлі 27 і 28 лютага. За два дні ў Беларусі было затрымана больш за 1100 чалавек, пры гэтым, за кратамі з іх апынуліся мінімум 630 чалавек. Хваля затрыманняў пачалася яшчэ днём 27 лютага — у асноўны дзень галасавання на рэферэндуме. Людзі рабілі надпісы з антываеннымі лозунгамі на бюлетэнях, а потым збіраліся каля выбарчых участкаў і масава выказвалі сваю нязгоду ў сувязі з падзеямі ва Украіне.Неглядзячы на тое, што большасць людзей на анансаваных антываенных акцыях былі затрыманыя ў Мінску, людзі пратэставалі нават у маленькіх мястэчках. Іх затрымлівалі на галоўных плошчах, на выбарчых участках і каля адміністрацыйных бундынкаў, куды яны выходзілі сказаць «Не» вайне.
