Заява праваабаронцаў аб прызнаньні Паўла Юхневіча палітвязьнем.
Павел быў затрыманы разам з Ягорам Літвінкам, Анастасіяй Кірык і Андрэем Войнічам 25 верасня ў межах крымінальнай справы па ч. 2 арт. 293 Крымінальнага кодэкса (“Удзел у масавых беспарадках”). У кватэру, дзе знаходзіліся актывісты “Еўрапейскай Беларусі” сілавікі патрапілі адначасова праз вакно і дзверы: яны былі ў масках і са зброяй. У затрыманых канфіскавалі ўсю тэхніку, сцягі, асабістыя рэчы.
1 кастрычніка Паўлу Юхневічу было прад’яўленае абвінавачванне. Ён утрымліваецца ў СІЗА-1 г. Мінска. Адрас для лістоў: СІЗА-1. 220030, г. Мінск, вул. Валадарскага, 2
Павел — мінчук. Яго бацька — рабочы на прадпрыемстве, маці — фармацэўт, але ўжо год як на пенсіі.
Павел на пярэднім плане са сцягам
У палітычны рух Юхневіч уліўся ў 8 класе. «Малады фронт», «Зубр» (у апошнім хлопец каардынаваў дзейнасць па Маскоўскім раёне). Калі ўпершыню ўбачыў Паўла Севярынца, то ўразіўся ім — пераканаўчы выступоўца.
Бацькі гэты падлеткавы бунт напачатку не ўхвалялі. З пастарункаў юнака часта забірала мама.
«Прыязджала па мяне, а ў выніку часам забірала яшчэ пяцярых — такіх жа непаўналетніх. Тата быў «лукашыстам», але ягоныя сябры «паўплывалі», і ўрэшце ў 2001 годзе ён ужо галасаваў за адзінага кандыдата», — расказваў Павел «Свабодзе».
Апошні год у школе ён не давучыўся — выключылі праз палітычную актыўнасць. Экзамены экстэрнам Павел здаў толькі праз некалькі год. Калі была магчымасць бясплатна навучацца ў ЕГУ, паступіў на паліталогію, але сышоў, не скончыўшы першы курс. Потым шкадаваў, што несур’ёзна паставіўся да гэтага ды так і не атрымаў вышэйшую адукацыю.
З лепшым сябрам Яўгенам Афнагелем пасля першай адседкі ў 2004 годзе.
Пасля «зуброў» быў рух «Еўрапейская Беларусь».
«Мы збіраліся па некалькі разоў на тыдзень і вырашалі, што з акцый варта правесці, якія налепкі надрукаваць. Зразумела, што інтэрнэтам у тыя часы актыўна не карысталіся, таму хацелі данесці да людзей, якая сітуацыя — што актывістаў збіваюць, што ёсць палітвязні, — згадвае паплечніца па «Еўрапейскай Беларусі» Ірына Аліева. — Павел быў завадатарам. Ён смелы — на акцыях ішоў наперадзе і верыў у тое, што рабіў. Гэта было не для таго, каб заняць нейкую пасаду».
Што да заробкаў, то кожны круціўся як мог. Юхневіч падпрацоўваў на будоўлі, на канвеернай вытворчасці.
У выбарчую кампанію 2010 года актывіст далучыся да штаба Уладзіміра Някляева, які ў той момант узначальваў грамадскую арганізацыю «Гавары праўду». Адказваў за палову Мінска. Кажуць, «Еўрапейская Беларусь» тады на яго пакрыўдзілася.
Па іншай версіі, Павел збіраў подпісы і ладзіў пікеты адначасова для двух штабаў — Някляева і Саннікава.
Пасля 2010 года Юхневіч крыху адышоў ад палітыкі.
«У тых, хто прышоў у палітыку толькі летась, ёсць расчараванне, бо яны вельмі верылі, што нешта адбудзецца. Так і пасля 2010-га было. Таму Павел стаў больш займацца працай. А потым пайшлі дзеці, патрэбны былі грошы, было не да таго», — расказвае былая жонка Рамуальда.
Пасля тых выбараў частка актывістаў аказалася за кратамі, частка з’ехала за мяжу. Адлічаныя студэнты паступалі ў польскія ўніверсітэты па праграме Каліноўскага. Павел застаўся.
«Казаў, што калі будзе пагражаць небяспека, то, можа, мне з дзецьмі варта будзе пакінуць краіну. Але паколькі ён беларус, то павінен быць тут».
Павел знайшоў сябе ў аўтабізнэсе — у праватнай кампаніі прадаваў шыны, дыскі і запчасткі. Прадажнік ён добры, бо камунікабельны. З машынамі ён наогул даўно звязаны: калі гэта яшчэ не было так дорага, дапамагаў сябрам прыганяць аўто з-за мяжы. І пасля сярод яго пастаянных кліентаў было шмат прыяцеляў па змагарскай дзейнасці.
«У яго былі розныя машыны. Апошняе, што ён купіў для сябе — «Лянча». Гэта не тыповае для нашых шырот аўто — у нас не так шмат майстроў, якія ўмеюць іх рамантаваць, дызайн на аматара. Але Паша кайфаваў: «Бачна, што італьянскія дызайнеры папрацавалі». Ён не той чалавек, які будзе абіраць тое, што і ўсе», — дзеліцца журналіст Зміцер Міцкевіч.
Сябра ён апісвае так: спакойны, харызматычны, не схільны да хітрыкаў.«Ён ніколі не адмаўляў у дапамозе. Мне мінулым летам трэба было завезці мэблю на лецішча. Паша сам знайшоў бус, дапамог усё загрузіць, сеў за стырно і паехаў за 200 кіламетраў. Прысвяціў гэтаму два дні».
У Юхневіча ёсць малодшы брат, але яны не блізкія. Той трымаўся іншых поглядаў, лічыў, што не варта лезці ў палітыку. Брат працаваў намеснікам дырэктара ў школе, але нядаўна сышоў.
У 2019-м Павел балатаваўся ад Партыі БНФ у дэпутаты Палаты прадстаўнікоў.
Павел любіць жаночую ўвагу. «Думаю, ён прыцягваў дзяўчат харызмай і цвёрдасцю. Плюс заўжды ў добрай фізічнай форме сябе трымаў», — кажа Міцкевіч.
Першай жонкай Юхневіча была фатограф Юлія Дарашкевіч. Другой — біёлаг Рамуальда. Цяпер яна працуе ў інтэрнэт-сферы.
«Мы пачыналі разам працаваць у «Гавары праўду», — згадвае яна знаёмства. — Сябравалі каля года да таго, як пачалі сустракацца. Потым я пайшла на «Еўрарадыё». А Паша ужо не памятаю куды — быў такі час, што сталага месца не было, розныя падпрацоўкі».
У актывіста дзве дачкі — 8-гадовая Ева і 5-гадовая Адэля.
«Ён добры бацька. Дапамагаў мне, калі дзеці былі маленькія. У той час, калі першая дачка нарадзілася, я сканчвала магістратуру ў ЕГУ. Я магла з’ехаць на пару дзён сесію здаць, а Павел заставаўся з ёй дома. Усіх гэта вельмі ўражвала, — дзеліцца Рамуальда. —
Калі быў вольны час, то мы часцей за ўсё з’язджалі ў Вільню пагуляць, Паша любіць гэты горад. Заўсёды ездзілі з дочкамі: Ева першы раз выехала, калі ёй было тры месяцы.
Ён шмат часу праводзіў з дзецьмі, гульні прыдумляў, і гэта не змянілася, калі мы сталі паасобку жыць.
На дзень народзінаў Адэлі, які 18 лютага быў, ён дамовіўся з сябрамі, каб ёй перадалі кветкі. І для маці Паўла таксама — у яе ў адзін дзень з унучкай дзень народзінай. На Новы год ён перадаваў падарункі.
Дзеці ведаюць, дзе іх тата. Нават адзін раз разам з бабуляй хадзілі перадачку адносіць. Ведаюць, наколькі гэта можна растлумачыць, за што ён сядзіць. Калі мы гуляем і недзе афіцыйны сцяг вісіць, крычаць: «Лукашэнскі сцяг!» Па-свойму разважаюць. Малодшая Адэля неяк кажа: «Напэўна, Лукашэнка нядрэнны чалавек, можа, не разумее проста нечага?» Яе вельмі непакоіць пытанне, хто добры, а хто дрэнны. Перыядычна пытаецца, калі прыйдзе тата: у іх жа таксама былі планы (усміхаецца)!
Старэйшая, канечне, больш разумее. Калі Адэля просіць нешта дарагое купіць, яна робіць заўвагу: вось табе што важней, гэтая цацка або каб бацька вярнуўся? У сэнсе, што калі ўжо і прасіць зашмат, то гэта».
Перадачкі блізкія носяць па чарзе. Апроч самага неабходнага, кладуць свежую выпечку, бо Павел любіць салодкае, чырвоную рыбу, кроп і пятрушку — ежа ў СІЗА не мае выразнага смаку.
У лістах Павел пытаецца пра дзяцей, жартуе, а яму пішуць пра зімовы дрыфт і новую сацсетку Clubhouse. Сяброўка Юлія кажа, што іх перапіску можна назваць стабільнай: з больш чым 50 лістоў у абодва бакі згубіўся толькі адзін. Вось што яна распавяла пра цяперашні быт і настрой актывіста:
«Заўсёды марыў жыць у цэнтры горада!» — так пачынаецца першы Пашаў ліст з СІЗА. Магу сказаць, што за ўвесь гэты час хутчэй ён падбадзёрвае нас, чым мы яго.
Паша прывык спаць пры святле, адрозніваць раніцу ад вечара па гадзінніку, паколькі дзённае святло ў камеру не трапляе, знаходзіцца ў пастаянна накураным памяшканні, дзяліць хлеб і забавы з малазнаёмымі людзьмі.
На перапахаванні Каліноўскага ў Вільні, 2019 год
Мы неяк размаўлялі пра ўспрыняцце часу. І ён напісаў, што напачатку стандартная рэакцыя на дзень сурка ў СІЗА — чакаць, калі ён хутчэй скончыцца і пачнецца наступны. Калі на волі час — гэта галоўны рэсурс, то ў зняволенні ён не мае ніякай каштоўнасці. Таму выйграе і не скатваецца ў маркоту той, хто знаходзіць спосабы яго нечым заняць.
У Пашы гэта спорт, калі дазваляе колькасць людзей у камеры, кнігі, лісты. Дарэчы, дзякуй усім, хто ўдзельнічаў у зборы кніг для турэмнай бібліятэкі. У нейкі момант зняволеным на Валадарцы забаранілі перадаваць нават вучэбную літаратуру.
Ну і, канечне, тэлевізар. Раніца ў камеры пачынаецца з прагляду мульцікаў. А асаблівай папулярнасцю карыстаецца «Арол і рэшка» і ўсялякія украінскія рэаліці-шоу. Наогул Паша як чалавек, які ўжо шмат год жыў без тэлевізара, быў вельмі здзіўлены, што многія перадачы 20-гадовай даўніны ўсё яшчэ ў эфіры. Папрасіў таксама падпісаць яго на часопісы па аўтамабільнай тэматыцы, каб не адставаць у прафесійным плане.
Паколькі спатканняў да суда не даюць, прыходзіцца прыдумляць спосабы сувязі, апроч лістоў. Напрыклад, свежыя фотаздымкі, падпіска на выданні з гаворачымі назвамі, нататнікі з малюнкамі дзяцей на вокладцы ці сімвалічнымі ілюстрацыямі, перадачы ў пэўны дзень і час, прывітанні ад былых сукамернікаў. А яшчэ я ведаю, што, калі а 7-й вечара б’юць званы Чырвонага касцёла, Паша таксама іх чуе.
Я пакуль не паспела спытаць, што ён збіраецца рабіць у першую чаргу, калі акажацца на волі. Але я дакладна ведаю, чаго ён рабіць не будзе: галіцца — месяц, а есці боршч, аўсянку і бульбяное пюрэ — 2-3 месяцы мінімум.
А цяпер ён варыць кампоты, смяецца з 18-старонкавага абвінавачання, радуецца вясне і верыць, што мы назіраем працэс істотных змен свядомасці, які проста так ужо не спыніцца».
Паводле сайта “Наша Ніва“
***
Рэквізіты карткі, каб дапамагчы дзецям палітвязня:
картка 4061 2740 1006 3492 да 07/22 Ramualda Yukhnevich
або рахунак, каб пералічыць праз АРІП: BY48ALFA30147133170010270000 у Альфа-Банку
(АРІП — Банкаўскія і фінансавыя паслугі — Банкі, НКФА — Альфабанк — Папаўненне рахунка.)
Сядзіба БНФ, адна са старэйшых незалежных пляцовак грамадзкага жыцьця ў Менску, абвяшчае збор грошаў для аплаты арэнды памяшканьня. Штомесяц толькі на аплату арэнды цэнтральнай сядзібы трэба выдаткоўваць больш за паўтары тысячы рублёў, а ўзімку памер аплаты значна павялічваецца за кошт выдаткаў на ацяпленьне. У выпадку ўтварэньня запазычанасьцяў па аплаце ўлады пагражаюць скасаваньнем дамовы арэнды.
Апошнія сем гадоў Сядзіба БНФ размяшчаецца па вуліцы Чарнышэўскага, 3 – сюды яна пераехала пасьля таго, як улады выціснулі партыю з гістарычнага будынку на вуліцы Варвашэні (праспэкт Машэрава). Дамову арэнды скасавалі падчас правядзеньня на Сядзібе маштабнага збору грашовай і рэчавай дапамогі людзям, што былі арыштаваныя на Плошчы-2010: гэта была помста ўладаў за кампанію народнай салідарнасьці – і дзякуючы народнай падтрымцы Сядзіба аднавіла працу на новым адрасе.
Цяпер самой Сядзібе БНФ патрэбная дапамога. У адрозьненьне ад праўладных партыяў, мы не маем ані ільготных ставак арэнды (якія ўлады далі ГА “Белая Русь” і камуністычнай партыі), ані шматмільённых датацыяў з дзяржбюджэту (якія ўлады даюць БРСМ).
Сядзіба БНФ як незалежная пляцоўка існуе выключна дзякуючы ахвяраваньням людзей.
Штогод дзесяткі арганізацыў ладзяць у памяшканьні Сядзібы БНФ культурніцкія, маладзёвыя, дабрачынныя мерапрыемствы – тут адбываюцца канцэрты (у тым ліку гэта пляцоўка для творчых сустрэчаў з музыкамі, якія трапляюць у “чорныя сьпісы”), выставы, дыскусійныя клюбы, прэс-канфэрэнцыі. Пляцоўка адкрытыя не толькі для мерапрыемстваў БНФ: у памяшканьні Сядзібы адбываліся зьезды і сходы дэмакратычных партыяў і рухаў рознай скіраванасьці.
У часы павелічэньня рэпрэсіяў памяшканьне Сядзібы БНФ застаецца адзіным месцам, дзе незалежная грамадзкасьць можа вольна праводзіць свае імпрэзы.
Будынак сядзібы БНФ на Чарнышэўскага, 3 цяпер ёсьць адзіным у Менску, дзе лунае нацыянальны бел-чырвона-белы сьцяг. Але без грашовай падтрымкі людзей гэтае месца можа зачыніцца.
Мы заклікаем ўсіх беларусаў дапамагчы грашовымі ахвяраваньнямі на працяг арэнды Сядзібы БНФ і ліквідацыю наяўных запазычанасьцяў па арэндзе памяшканьня.
Пералічаць сродкі для аплаты сядзібы БНФ можа любы грамадзянін Беларусі.
Шчыры дзякуй за Вашыя ахвяраваньні! Жыве Беларусь!
—————————————————————————————————————————
Ахвяраваньні для аплаты Сядзібы БНФ можна зьдзейсьніць адным з трох шляхоў:
1. Ахвяраваньні праз сыстэму “Разлік” (АРІП) / “Расчет” (ЕРИП).
Пералічыць грошы праз сыстэму Разлік (АРІП)/“Расчет” (ЕРИП) у любым банку, праз інтэрнэт-банкінг, мабільны банкінг, інфакіёск, у банкамаце і г.д. Зьдзейсьніць аплату можна з выкарыстаньнем наяўных ці электронных грошаў, банкаўскіх плацёжных картак.
Рэквізіты для пералічэньня ахвяраваньняў можна знайсьці на сайце https://raschet.by/ - у графе пошуку паслугаў набірайце БНФ, ці код паслугі 4431691
ДЛЯ ПРАВЯДЗЕННЯ ПЛАЦЯЖУ ПРАЗ ЕРИП ТРЭБА:
Выбраць:
•Пункт “Сістэма” Разлік “(АРІП) / “Система “Расчет” (ЕРИП)
• благотворительность, общественные объединения/дабрачыннасць, грамадскія аб’яднанні –
• прочие общественные объединения/іншыя грамадскія аб’днанні
• БНФ “Адраджэньне”
• БНФ “Адраджэньне” – код паслугі 4431691
Для аплаты ўвесьці прозьвішча, імя, імя па бацьку
Праверыць карэктнасьць інфармацыі і зьдзейсьніць плацёж.
Калі Вы ахвяруеце праз касу банка, калі ласка, паведміце касіру аб неабходнасьці правядзеньня плацяжу праз сыстэму “Разьлік” (АРІП) / “Расчет” (ЕРИП).
2. Ахвяраваньні праз банкаўскі рахунак
Ахвяраваньні для аплаты Сядзібы можна пералічаць і наўпрост на рахунак Грамадзкага аб’яднаньня БНФ “Адраджэньне”
Рэквізыты:
ГРАМАДСКАЕ АБ’ЯДНАННЕ БНФ “АДРАДЖЭНЬНЕ”
ААТ “Банк БелВЭБ” г. Мінск Мінскае аддзяленне №2
BIC SWIFT: BELBBY2X
IBAN: BY70BELB30151001470040226000
УНП: 100052236
У графе “прызначэньне плацяжу” просим пазначыць: “бязвыплатны ўзнос на аплату арэнды памяшканьня”, альбо “дабрачынны ўнёсак”.
3. Ахвяраваньні наяўнымі грашыма (у тым ліку ананімна)
Ахвяраваньні на арэнду Сядзібы таксама можна зрабіць наяўнымі грашыма ў сядзібе БНФ (Менск, вул. Чарнышэўскага, 3), у тым ліку ананімна ў скарбонку для ахвяраваньняў на адрас Грамадзкага аб’яднаньня БНФ “Адраджэньне”.
З цэнтральным офісам Партыі БНФ Вы можаце зьвязацца праз электронны адрас Управы БНФ: uprava@narodny.org альбо праз тэлефон (017) 3645012
Па спасылках шукайце кантакты Партыі БНФ у Менску і Менскай вобласьці, а таксама ў Магілёўскай, Гарадзенскай, Віцебскай, Берасьцейскай, Гомельскай абласьцях.
Вінярскага арыштоўваў ГУБАЗіК, маўляў, ён заклікаў выходзіць людзей на вуліцы і аказваць супраціў міліцыі. Максім прызнаны палітвязнем. «Наша Ніва» расказвае гісторыю гэтага нястомнага змагара.
Рэдкая акцыя апазіцыі ў Мінску праходзіла без Максіма Вінярскага. Ён выходзіў, калі на вуліцу клікалі як свае калегі з «Еўрапейскай Беларусі», гэтак і партнёры з іншых арганізацый. За дваццаць гадоў, якія Максім у нацыянальным руху, на сутках ён адседзеў ужо больш за паўтара года. У нейкі момант проста кінуў лічыць.
Вінярскаму 39 гадоў, ён мінчук. Вучыўся ў школе №44 імя Якуба Коласа ў самым цэнтры сталіцы, на Нямізе, на былых Татарскіх гародах. «Мне здаецца, што гэта я падштурхнула Максіма да яго дзейнасці, — расказвае сястра Алена Церашкова. — У брата быў не вельмі добры зрок, і праз гэта ён не мог актыўна займацца спортам ці браць удзел у рыцарскіх клубах, як марыў. Аднойчы Максім прыйшоў да мяне і пытаецца, ці нармальным заняткам будзе пайсці ў гурток журналістыкі. Я сказала, што так. Там ён і пазнаёміўся з патрэбнымі людзьмі, далучыўся да Партыі БНФ». Сябрам БНФ Вінярскі застаецца па сёння.
Дарэчы, Максімава сяброўства ў БНФ паўплывала і на асабістае жыццё сястры. «Неяк ён на дзень нараджэння запрасіў свайго старэйшага таварыша Андрэя Церашкова, які кіраваў Фрунзенскай радай БНФ, а праз паўгода мы ўжо пачалі сустракацца. Так што я абавязаная Максіму шчаслівым шлюбам, тым, што мы гадуем чатырох выдатных дзяцей», — дзеліцца сястра.
Максім Вінярскі і Алена Церашкова на варце ў Курапатах. Фота з фэйсбука.
Алена Церашкова — сківічна-тваравы хірург, піша дзіцячыя казкі па-беларуску, а таксама дапаможнікі па англійскай мове.
Спачатку Максім быў актывістам «Маладога фронту», расказвае ягоны паплечнік і старшыня Мінскай гарадской арганізацыі Партыі БНФ Зміцер Каспяровіч. Паводле яго сведчанняў, Максім браў удзел у абароне Курапатаў яшчэ ў пачатку 2000-х, а потым далучыўся да арганізацыі «Зубр».
«Упершыню на суткі ён сеў, калі яму толькі-толькі споўнілася 18 гадоў, — успамінае Алена Церашкова. — Я запомніла, што там была акцыя ў дзень антыфашыста каля КДБ, яны стаялі з запаленымі свечкамі. Гэта быў ці 1999, ці 2000 год».
Як Максім прыйшоў да жадання ўдзельнічаць у руху за перамены? «Мабыць, кніжкі. Мы гадаваліся ў такой сям’і, дзе заўсёды шмат чыталі, чалавек з кнігай у нас — гэта абсалютна звыклая з’ява. Для Максіма слова «чытаць» і «дыхаць» — сінонімы. Ён вельмі перажываў, калі забаранілі ў турмы перадаваць кнігі. Яму можна не перадаваць піць, есці, адзенне, а вось без кніг ён не можа».
Сястра лічыць, што з Вінярскага мог бы атрымацца таленавіты рэдактар тэкстаў, настолькі добра ён адчувае слова. «Ён самы першы чытач і крытык маіх твораў. Прычым ён не проста потым кажа «Мне спадабалася», а рэкамендуе, падказвае. Гаворыць: вось тут сюжэт можа пайсці так, а гэты герой зробіць гэтак. Нешта ён падглядзеў у Кінга, нешта ў Сапкоўскага. І такія падказкі бываюць вельмі карыснымі».
«Мы чытаем з 3—4 гадоў. Мне здаецца, што ў мяне хуткасць чытання вялікая, але ў Максіма яна яшчэ большая». Вінярскі любіць чытаць Толкіна, Сапкоўскага. Шмат чытае расійскага фэнтэзі: Лук’яненку, Грамыку. Прачытаная ўся класіка, як Жуль Верн, Дзюма, нават знешне Вінярскі падобны да кагосьці з мушкецёраў. І самае галоўнае, што ён сочыць за навінкамі, стараецца знаёміцца з аглядамі Дзмітрыя Быкава. Чытае як у электронным фармаце, гэтак і папяровыя выданні. Калі кніга яму спадабалася, то імкнецца набыць яе на паперы.
На жаль, праз палітычную дзейнасць атрымаць дыплом аб вышэйшай адукацыі так і не атрымалася. Ён вучыўся на рэдактара ў БДТУ, апошні раз яго адлічылі ўжо перад абаронай дыпломнай работы. Ва ўніверсітэце Максіму наўпрост сказалі, што прыйшлі «людзі з камітэта», якія вельмі рэкамендавалі не даць дыплом апазіцыянеру.
Мама ў Вінярскага ўсё жыццё адпрацавала настаўніцай рускай мовы і літаратуры, цяпер на пенсіі. У яе было жаданне працаваць яшчэ, але кажуць, што палітычная дзейнасць сына тут адбілася на тым, што кантракт з ёй падаўжаць не захацелі.
Тата загінуў каля 10 гадоў таму. Ён працаваў токарам на Мінскім станкабудаўнічым заводзе (МЗОР). Гэта была зіма, магчыма, ён ішоў на працу праз Свіслач, а лёд быў не дужа трывалым, таму мужчына праваліўся ў ваду. Потым яго знайшлі рыбакі. Калі бацька загінуў, то Максім якраз адбываў чарговае адміністрацыйнае пакаранне на Акрэсціна.
«Я прыйшла цяжарная да адміністрацыі ізалятара прасіць выпусціць брата на пахаванне, мне пайшлі насустрач. Максіму заставалася адсядзець, можа, гадзін дванаццаць. Потым ён вярнуўся адбываць пакаранне, лічыў, што абавязаны гэта зрабіць, бо яму пайшлі насустрач», — кажа Алена.
Калі Максім і Алена былі падлеткамі, то бацькі разышліся, але дзеці падтрымлівалі вельмі добрыя стасункі з татам. Бацька Вінярскага, як прынята казаць, быў чалавекам рукастым, мог зрабіць што заўгодна, у нейкім сэнсе гэта перадалося і сыну.
«Ён не мог афіцыйна ўладкавацца. Колькі такога было, што ўладкоўваўся прадаўцом, — у яго ёсць адпаведная корачка, — трымаўся выпрабаваўчы тэрмін, а потым працадаўца казаў «вы не падыходзіце». Маўляў, сыходзь адсюль хутчэй, пакуль міліцыю не выклікалі, і нават грошы за гэты месяц не плацілі. Таму ён стаў падпрацоўваць па сябрах: каму камп’ютар адрамантаваць, каму нешта пераўсталяваць, з рамонтам кватэр дапамагаў. Нейкі час афіцыйна працаваў сістэмным адміністратарам у сваім БДТУ. Ён бы мог спакойна сябе пракарміць рукамі», — кажа Алена.
Падчас аднаго з затрыманняў. Фота «Новы час».
«Максім ніколі не лез на ражон на акцыях, не правакаваў. Яму не патрэбныя былі затрыманні дзеля затрыманняў, але і сваіх не кідаў, заставаўся з імі да канца».
Сябра Максіма, гісторык Зміцер Дрозд, гаворыць: «Гэта ідэйны, прынцыповы чалавек, які ахвяраваў сваім жыццём дзеля змагання. Ён заўсёды быў на асаблівым уліку ў міліцыі, таму нават не дайшоў да Плошчы ў 2010 годзе, яго арыштоўвалі перад чэмпіянатам свету па хакеі ў 2014. Мне запомнілася, як у 2011 годзе Максім прысягнуў на Канстытуцыі ў дзень інаўгурацыі Лукашэнкі, што гэты чалавек ніколі не будзе яго прэзідэнтам. Максім — прынцыповы антыфашыст і антыкамуніст, мабыць, не зусім нацыяналіст у звыклым нам разуменні. Але гэта абсалютны змагар за свабоду, ён быў на Майдане ва Украіне, падтрымліваў пратэсты ў Расіі на месцы, сядзеў там нават на сутках».
Калі ўвосень арыштавалі сяброў Вінярскага па «Еўрапейскай Беларусі» Яўгена Афнагеля і Паўла Юхневіча, ці не хацеў Максім з’ехаць за мяжу?
«Ніколі не хацеў, у яго было мноства магчымасцяў, і пасля 2006, і пасля 2010 гадоў. Ён не ўяўляў сваёй будучыні без Беларусі, не мог з’ехаць з унутраных матываў».
Апошнія месяцы Вінярскі быў не дужа актыўным не толькі таму, што шыфраваўся, але і праз стан здароўя. Сястра расказвае, што каля дома ўвосень на яго адбыўся напад. «Мабыць, хацелі скалечыць, але нейкім цудам Максім уцёк, у яго балела моцна нага, таму ён выходзіў хіба толькі ў краму па хлеб, нідзе не свяціўся. Ён разумеў, што арышт — гэта толькі пытанне часу і рана ці позна па яго прыйдуць».
Дарэчы, наконт сяброўства з Юхневічам і Афнагелем была досыць цікавая гісторыя. «Яны заўсёды насілі адно аднаму перадачкі. Неяк Юхневіч прыносіць перадачку на Акрэсціна Максіму, у яго дзяжурны пытаецца: ты хто? Брат, адказвае. Ну там жа не зусім дурні працуюць, прозвішча не тое, імя па бацьку не тое. Дзяжурны набірае свайму начальству, пытаецца: а Юхневіч сапраўды брат Вінярскага? «Так, у іх яшчэ трэці брат ёсць — Афнагель», — адказваюць зверху».
З Паўлам Юхневічам (злева). Фота з фэйсбука.
«Я ніколі не чула ад Максіма нараканняў, што ён выбраў у жыцці такую дарогу. Ён хоча росквіту сваёй краіне, свабоды народу. Мабыць, ён думаў, што гэты шлях будзе карацейшым, але ён і далей гатовы служыць радзіме», — расказвае Алена Церашкова.
Лісты ад Вінярскага да родных сталі прыходзіць толькі цяпер. «Ён ніколі ні на што не скардзіцца, чакае горшага заўсёды. Максім спакойны чалавек, ён ніколі не паддаецца на правакацыі, ад яго мацюка нельга пачуць. Некалі нават міліцыянеры, якія затрымлівалі яго за лаянку, казалі: «Вінярскі, ну палайся ты, а то мы ад цябе ніколі мацюка не чулі». Але калі Максім нешта пастановіць, то ён ужо не спыніцца, таму заўсёды хвалюемся, калі ён абвяшчае галадоўку. Мінулую ён спыніў толькі пасля таго, як страціў прытомнасць», — кажа сястра.
Дарэчы, пра кнігі на Валадарцы. Кажуць, у СІЗА вельмі багатая бібліятэка, але пры гэтым няма каталогу кніг, таму даводзіцца ўгадваць, якія кнігі там ёсць, а якіх — няма. «Калі пераводзяць з камеры ў камеру, то кнігі, вядома, застаюцца ў старой. Максім пісаў, што так не дачытаў адну, а цяпер смяротна хочацца ведаць, чым жа ўсё скончылася».
Зміцер Панкавец
сайт “Наша Ніва”
Паводле інфармацыі Мінскай гарадзкой арганізацыі БНФ “Адраджэньне”, арганізатары масавага мерапрыемства з азначанай нагоды ў Менску ўжо зьвярнуліся ў МУС, службы аховы здароўя і Мінскзелянбуд дзеля заключэньня дамоваў, без якіх падача заяўкі, згодна з дзеючым заканадаўствам, ёсьць немагчымая. Першая дамова са службамі аховы здароўя ўжо заключаная, атрыманая папярэдняя згода ад ГУУС Менгарвыканкама на заключэньне дамовы і з гэтай структурай.
Сойм ГА БНФ “Адраджэньне” заклікае патрыятычныя суполкі і рухі падаваць адапведныя заяўкі таксама на правядзеньне акцыяў у іншых гарадах і мястэчках (ужо вядома пра падачу адпаведнай заяўкі ў Слоніме), а таксама заклікае ўлады не чыніць перашкодаў для рэалізацыі грамадзянамі канстытуцыйнага права на мірныя сходы.
“Вяртаньне права грамадзянаў Беларусі на свабоду мірных сходаў ды вяртаньне сітуацыі ў Беларусі ў прававое поле маюць надзвычай важнае значэньне дзеля пераадоленьня цяперашняга грамадзка-палітычнага крызысу мірным шляхам на падмурку законнасьці” – гаворыцца ў зяаве.
Аб неабходнасьці легальнага адзначэньня даты 25 сакавіка ў 2021 годзе
Заява Сойму Грамадзкага Аб’яднаньня БНФ“Адраджэньне”
Вяртаньне права грамадзянаў Беларусі на свабоду мірных сходаў ды вяртаньне сітуацыі ў Беларусі ў прававое поле маюць надзвычай важнае значэньне дзеля пераадоленьня цяперашняга грамадзка-палітычнага крызысу мірным шляхам на падмурку законнасьці.
Дзеля нармалізацыі сытуацыі ў краіне і дэманстрацыі магчымасьці рэалізацыі права грамадзян на ўдзел у мірных масавых акцыях мы заяўляем пра намер правесьці супольна з іншымі дэмакратычнымі партыямі і рухамі ў Менску масавую акцыю з нагоды адзначэньня 25 сакавіка 103-й гадавіны абвяшчэньня незалежнасьці БНР. Дзеля гэтай мэты мы рыхтуем адпаведную заяўку на парвядзеньне масавага мерапрыемства ў мясцовыя органы ўлады ў парадку, які вызначаны цяперашнім надзвычай жорсткім законам “Аб масавых мерапрыемствах”.
Мы таксама заклікаем структуры дэмакратычных партыяў і грамадзкіх аб’яднаньняў ў розных гарадох і мястэчках падтрымаць гэтую ініцыятыву і падаваць адпаведныя заяўкі ды ўведамленьні на правядзеньне масавых акцыяў у парадку, які вызначаны заканадаўствам.
Мы заклікаем органы ўлады не чыніць перашкодаў азначаным акцыям, у тым ліку з выкарыстаньнем нацыянальнай сымболікі, аказаць садзейнічаньне ў іх правядзеньні і забяспечыць рэалізацыю грамадзянамі Беларусі права на мірныя сходы ва ўмовах бясьпекі, што гарантаванае дзеючай Канстытуцыяй і міжнародным правам.
